In deze rubriek geeft Ruud de Jong Hints en Tips over het houden van een moestuin in je eigen tuin of op het eigen balkon, lekker dicht bij huis. Gebaseerd op het principe van Makkelijke Moestuin, een soort Ikea onder de moestuinen.

Hoe begin je een kleine moestuin?

Na een paar jaar met wisselend succes aangerommeld te hebben in mijn tuin kwam ik uiteindelijk bij Makkelijke Moestuin terecht. Dat is een onderneming die is opgezet door een stel jonge, enthousiaste moestuinierders. Ze zijn niet de goedkoopste, maar ze hebben wel goed spul. Ze werken volgens het principe van “square-foot gardening”, ofwel “stoeptegeltuinieren”. De plantjes staan in vakken van 30 bij 30 cm. Makkelijke Moestuin is dus een goed beginpunt.

Waar komt de moestuin?
Een van de belangrijkste zaken bij een kleine moestuin is de hoeveelheid ruimte die je ter beschikking hebt. In een grote tuin is het geen probleem om een paar bakken te plaatsen, maar op een klein terras of een balkon is het lastiger. Want de plekken die het meest geschikt zijn voor moestuinbakken (zonnig, een beetje beschut) zijn ook vaak de plekken waar je zelf wilt zitten. Daarom is het gebruik van vakken van 30 bij 30 cm zo handig. Je kunt bakken van dat formaat meestal wel ergens kwijt, ook op een balkon, terwijl je er nog gewoon kunt zitten.

De foto’s bij dit stukje komen van de site van Makkelijke Moestuin. Op hun pagina Community -> Show je MM zie je nog veel meer verschillende mogelijkheden. Dit laat in elk geval zien dat er op een klein oppervlak toch best veel mogelijk is.

Welke bakken?
Ik zou iedereen die dit wil uitproberen aanraden om klein te beginnen. Bestel bijvoorbeeld bij Makkelijke Moestuin een paar MM mini’s (losse opvouwbare zakken van 30 bij 30 cm), of een airbak (60 bij 60 cm). Die zijn niet al te duur, en blijven jaren goed.

Een leuke bijkomstigheid van de MM mini’s is dat er aan de hoeken lusjes zitten waar je bamboestokken in kunt plaatsen. Als je de stokken aan de bovenkant aan elkaar bindt krijg je een soort open wigwam waarbinnen je planten, zoals tomaat, omhoog kunt leiden.

Je kunt natuurlijk ook kunststof bakken gebruiken die je bijvoorbeeld aan de balkonrand kunt hangen. Zorg dan wel voor voldoende afwatering (zo nodig wat extra gaatjes in de bodem maken). En neem bakken die minstens 20 cm diep zijn.

Hoe dan ook: begin klein. Mocht dan aan het eind van het jaar blijken dat moestuinieren niets voor jou is, dan heb je ook niet al te veel geïnvesteerd.

Welke grond gebruik je?
Moestuingrond is wezenlijk anders van samenstelling dan gewone tuinaarde. Een vak van 30 bij 30 cm is niet erg groot. Je oogst een vak dan ook snel leeg. En dan kan de volgende groente erin. Je oogst dus meerdere keren per jaar van een vak. Dat betekent dat je de grond behoorlijk intensief gebruikt. Je moet dan ook altijd voeding aanvullen als je geoogst hebt, voordat je de volgende groente er in zaait.

De grond moet vocht goed vasthouden (denk aan de regenbuien van de afgelopen tijd), en ook de voedingsstoffen goed bufferen. Zowel het water als de voedingsstoffen worden dan weer geleidelijk afgegeven als de plantjes er om vragen. Ik gebruik zelf, na een paar teleurstellende ervaringen met “gewone” moestuingrond van het tuincentrum, alleen nog maar de grond van Makkelijke Moestuin. Die is trouwens tegenwoordig ook te koop bij bijvoorbeeld Intratuin.

Wat ga je kweken?
Welke groenten je gaat kweken is vooral een kwestie van smaak. Makkelijke Moestuin heeft een app die je helpt bij het kweken, maar dan nog zijn er makkelijke en minder makkelijke groentes. Mijn favorieten van de makkelijke groenten:

• Radijsjes. Kun je het hele seizoen door zaaien. Ze groeien snel, dus je kunt ze snel oogsten. En er zit veel meer smaak aan dan die waterige radijsjes uit de supermarkt. Het blad is trouwens ook heerlijk in een wokschotel.
• Rucola. Ook bijna het hele jaar door te telen. Wel op tijd oogsten voor die in bloei schiet.
• Snijbiet. Groeit snel, je kunt het hele jaar bladeren er van af knippen om te eten. Maar dat betekent wel dat hij het hele jaar een vak in beslag neemt. Minder geschikt dus als je maar één MM mini hebt.
• Spinazie. Als je er steeds een paar blaadjes vanaf haalt blijft de plant nieuw blad aanmaken. Zo kun je hier lang van oogsten.
• Winterpostelein. Lekker op een boterham met kaas. Het enige aandachtspunt bij deze groente is dat je het vak moet leegoogsten als er bloemetjes komen. Als je te lang wacht met leegoogsten heeft de plant zich uitgezaaid. En dan vind je hem volgend jaar overal terug.
• Paksoi. Groeit makkelijk en is heel lekker.
• Palmkool (Cavolo Nero). Telkens de onderste bladeren er af halen. De plant groeit door, zodat hij op een palm gaat lijken. De bladeren smaken naar boerenkool. Net als snijbiet blijft hij het hele jaar in een vak staan.
• Peultjes. Groeien als een tierelier. Hoe meer en hoe jonger je de peultjes oogst, hoe meer de plant er aanmaakt. Je heb alleen wel een rek nodig waar de planten zich aan vast kunnen houden.

Hoeveel tijd kost het?
Grote klussen (zoals een tafelmodel bak in elkaar zetten, plaatsen en vullen met aarde) nemen makkelijk een halve dag in beslag. Maar als alles eenmaal staat valt het reuze mee. Ik heb zelf een tamelijk grote tuin, en heb nu zo’n 75 vakken van 30 bij 30 cm in gebruik.

Dat kost me gemiddeld een kwartier tot half uur per dag (water geven, onkruid weghalen, aarde loswoelen, oogsten, inzaaien, slakken en rupsen weghalen en dergelijke). Verhoudingsgewijs ben ik eigenlijk het meeste tijd kwijt aan het bedenken en uitvoeren van maatregelen om puberende eksters uit de moestuinbakken te houden. Die beesten vinden het veel te leuk om net opgekomen plantjes uit de bakken te trekken.

En nu?
Alle begin is moeilijk. Dat geldt voor het beginnen van een moestuin, maar zeker ook van het beginnen van een nieuwe rubriek. Ik ben benieuwd naar jullie reacties. Mocht er interesse zijn dan zouden we kunnen kijken of we zoiets als gezamenlijke inkoop kunnen doen. En mocht er hulp nodig zijn bijvoorbeeld bij het in elkaar zetten van een bak dan kan dat ook geregeld worden.