In deze rubriek geeft Ruud de Jong Hints en Tips over het houden van een moestuin in je eigen tuin of op het eigen balkon, lekker dicht bij huis. Gebaseerd op het principe van Makkelijke Moestuin, een soort Ikea onder de moestuinen.
Oogsten (Oppepper 28 juli 2024)
Eindelijk een beetje zomer. De afgelopen weken hebben we voornamelijk groente uit eigen tuin gegeten. Met relatief kleine bakken zoals ik gebruik heb je meestal niet genoeg van één soort groente voor een hele maaltijd. Dus wordt het vaak een combinatie van verschillende groenten. En in de wok, of in een traybake in de oven, geeft eigenlijk elke combinatie wel een lekkere maaltijd.
Wat hebben ik zoal geoogst de laatste weken? Natuurlijk de broccoli die ik vorige week al liet zien (figuur 1). Het leuke van deze broccoli is dat de plant, nadat je de eerste keer geoogst hebt, nieuwe clusters met roosjes gaat aanmaken. Over een paar weken kunnen we er dus weer van oogsten.
Een andere combinatie die het altijd goed doet is boontjes met wortel. De peultjes en sugarsnaps waren helemaal uitgegroeid. Ik heb de laatste boontjes er vanaf gehaald en samen met wat lekkere paarse wortel in de wok gedaan. (Figuur 2 en 3).
Ik had ook pastinaak in de een bak staan. Dat was een experiment, want die zit niet in het assortiment van Makkelijke Moestuin. Ik had me echter verkeken op hoe hoog pastinaak wordt, want de planten erachter kregen veel te weinig licht (figuur 4). Dus, ondanks dat hij nog niet volgroeid was, heb ik de pastinaak er toch maar uitgehaald. Met wortel en meiraap (figuur 5) was dat weer een lekkere maaltijd.
Dat vind ik zo leuk van moestuinieren op deze manier: in deze tijd van het jaar stap je voor het eten even naar buiten en oogst wat je nodig hebt. Bijvoorbeeld een wortel, een paprika, en wat snijbiet (figuur 6). En ondanks dat de planten flink te lijden hebben gehad van de slechte lente en vooral van de slakken, komt er toch nog genoeg op om lekker van te eten. Binnenkort komen de courgettes en aubergines (figuur 7), dus voorlopig kunnen we vooruit.
Nog een keer over slakken (Oppepper 14 juli 2024)
Aaltjes
We zijn net terug van een paar dagen kamperen in zuid-oost Friesland. Heerlijk rustig, even alle hectiek aan ons voorbij laten gaan. Toen we terug waren las ik een bericht dat een ondernemer in Groningen gratis aaltjes weggaf, als middel tegen naaktslakken. Had ik dat maar gelezen tijdens mijn vakantie, dan was ik vast even langsgegaan. Want ondanks dat ik vorige week zei dat de slakkenplaag over zijn hoogtepunt heen was, zijn er helaas nog genoeg over om plantjes kaal te eten (figuur 1).
Slakkenval
Een tijdje terug schreef ik over methoden om slakken te bestrijden. Een daarvan is de slakkenval, die typisch met bier gevuld wordt om slakken te lokken. Nu vind ik dat eigenlijk zonde van het bier. Maar ik heb nu iets anders ontdekt dat zeker net zo goed werkt, mogelijk zelfs beter. Alleen is dat niet direct voor iedereen toepasbaar.
Maar, voor de moestuinierders die ook graag zelf desembrood bakken: je hebt dan waarschijnlijk in de keuken een potje met desem staan dat elke dag ververst moet worden. Je gooit dan het grootste deel van de desem weg, en vult het potje aan met gelijke hoeveelheden water en bloem of meel zodat het weer lekker gaat borrelen en rijzen.
Ik had gemerkt dat fruitvliegjes die desem ook erg lekker vinden. Dus ik dacht, misschien lusten slakken dat ook wel. Normaal verdwijnt de oude desem bij mij in de GFT bak, maar nu doe ik het in een slakkenval, en verdun het nog een beetje met water. Het resultaat na 4 dagen: ongeveer 25 slakken in een klein potje.
Code oranje
Nee, geen voetbal. Afgelopen dinsdag was het noodweer. Gelukkig is er bij ons geen hagel gevallen, maar toch waren er plantjes die niet goed tegen de stortregen en rukwinden konden (figuur 2 en 3).
Gelukkig heeft het merendeel van de planten het noodweer goed doorstaan.
De broccoli is bijna klaar voor de eerste oogst (figuur 4), de aubergine begint ook vrucht te dragen (figuur 5), en de rode ui groeit bijna de bak uit (figuur 6).
De komende tijd gaan we lekker oogsten.
Vlinders en rupsen (Oppepper 30 juni 2024)
Het slakkenseizoen is over zijn hoogtepunt heen, en nu komen de vlinders. Heel mooie beestjes, maar voor de moestuin minder leuk. Vooral het koolwitje legt graag zijn eitjes op, de naam zegt het al, koolplanten. Zoals palmkool en broccoli.
En als je daar niet op let dan worden die plantjes heel snel kaal gegeten (figuur 1). Want zeker koolwitrupsen zijn echt rupsjes nooitgenoeg.
Dus is het nu tijd om bij de dagelijkse inspectieronde langs de bakken ook goed te kijken of er vlindereitjes te zien zijn. En, zeker als er vraatsporen zijn, op zoek te gaan naar rupsen. Die zijn soms lastig te vinden, want ze hebben een goede schutkleur, zie figuur 2.
En in tegenstelling tot naaktslakken vind ik dat je die rupsen eigenlijk niet moet doodmaken. Het aantal vlinders in Nederland is toch al erg aan het afnemen, dus help die beestjes een beetje. Als het blad waar ze op zitten toch al erg aangevreten is, knip het dan af en leg het bijvoorbeeld op de composthoop, of ergens in een hoekje met andere bladeren. Dan kan de rups daar verder groeien en een nieuwe vlinder worden. En zeker bij palmkool, maar ook bij ander koolsoorten, is een blad minder geen probleem.
Maar als je eitjes ziet (figuur 3) kun je die het beste maar meteen weghalen. Gewoon wegwrijven, bijvoorbeeld met een stukje keukenpapier, is effectief genoeg. Eventueel kun je de planten ook inspuiten met knoflookspray – als je het niet erg vindt om die lucht zelf ook te ruiken.
Spinazie-update
Vorige keer schreef ik dat ik weer spinazie ging zaaien, ondanks dat het daarvoor in juni normaal gesproken te warm is. Dat heb ik gedaan, net op tijd voor de huidige tropische temperaturen. De plantjes zijn opgekomen (figuur 4). Nu is het afwachten of ze goed doorgroeien, of dat ze gelijk in bloei schieten.
Planten die het goed doen, ondanks (of dankzij) het matige weer (Oppepper 16 juni 2024)
Ik kan blijven klagen over het moestuinseizoen – veel te koud, veel te nat, veel te veel slakken – maar ondanks dat het dit jaar minder goed gaat dan in voorgaande jaren, is er toch nog veel dat wel goed gaat. De slakkenplaag lijkt over zijn hoogtepunt heen, en de plantjes die het overleefd hebben doen het over het algemeen goed. Verrassend goed soms. Ik geef jullie een overzicht.
Paksoi en spinazie
De paksoi doet het goed met dit weer. In de vorige aflevering had ik een foto van een wapperend kleedje dat tegen slakken beschermt. Het is nu twee weken later, en de paksoi in die bak is fors gegroeid (figuur 1). En niet onbelangrijk, omdat het zo koel is heeft de plant nog niet de neiging om te gaan bloeien. Daar heb ik dus lang plezier van. Hetzelfde geldt voor de spinazie. Doordat de aarde in de bakken het overtollig water goed kan vasthouden (en het water dat echt teveel is loopt weg door de drainage gaten) is er bij mij geen spinazie verdronken. Sterker nog, ik ga proberen om nog een nieuw vak te zaaien, ondanks dat het normaal gesproken in juni daarvoor te warm is.
Peultjes en sugarsnaps
De peultjes en sugarsnaps (figuur 2) doen het ook goed. Nog geen overdadige oogst, maar genoeg om regelmatig te plukken en dan lekker door een wokschotel te doen. Ze hebben tamelijk weinig last van slakken, en kunnen ook goed tegen de kou.
Meiraapjes
Ze zijn dit jaar wat laat, maar de meiraapjes groeien nu volop. Het leuke van meiraapjes is dat je eerst kunt genieten van het loof (lekkere raapsteeltjes) en als de knolletjes groot genoeg zijn kun je daar ook weer een lekkere maaltijd van maken. Zoals je kunt zien (figuur 3) worden de knolletjes al aardig groot.
Wortels
De wortels groeien gestaag door (figuur 4). Die laat ik nog even staan, dan worden ze lekker dik. Maar ook dit jaar belooft het weer een goede oogst te worden.
Aardbeien en bessen
Ook de aardbeien en vooral de aalbessen (figuur 5) doen het erg goed. Ik weet niet hoe het komt, maar dit is eigenlijk voor het eerst dat de bessenplant niet gebukt gaat onder een luizenplaag. Vraag niet hoe het kan, maar geniet ervan.
Rode ui
De rode ui staat al sinds vorig najaar in de bak Zoals je ziet (figuur 6) gaan sommige uien bloemen aan. Eigenlijk zouden ze niet in bloei moeten schieten, maar door het koude voorjaar gebeurt dit nu toch. Dat betekent dat de uien zelf niet meer zo groeien, omdat de plant alle energie stopt in de bloem (zorgen voor nakomelingen).
Maar niet getreurd: ook zo’n onvolgroeide ui kun je goed eten, met loof en al. Hetzij rauw, als stengelui in een salade, of in een wokschotel.
Rectificatie
In de vorige aflevering had ik een stukje geschreven over de beroemde volkstuinen in Nærum bij Kopenhagen. Er is iets misgegaan bij het plaatsen, want de tekst stond twee keer in het artikel, en de bijbehorende foto was vervangen door een andere. Hierbij nogmaals de tekst, met de juiste foto.
De juiste tekst en foto
Even ten noorden van Kopenhagen ligt het plaatsje Nærum. Daar vindt je de wereldberoemde Runde Haver, de ronde volkstuinen. Dit complex is ontworpen door tuinarchitect Sørensen in 1948. Elk tuintje is een ellips, met tussen de tuintjes een soort niemandsland dat gezamenlijk wordt onderhouden. Omdat elk perceeltje omringd is door heggen is er vanaf de grond helaas weinig te zien van wat er zoal groeit. Maar het is een oase van rust. Er is een lange wachtlijst van belangstellenden, en dat terwijl alleen inwoners van die gemeente in aanmerking komen om een tuintje te kopen.
Terug van vakantie (Oppepper 2 juni 2024)
De vorige keer vertelde ik dat ik een weekje op vakantie was, in Kopenhagen. We hadden heerlijk weer, en de omgeving van Kopenhagen (en Kopenhagen zelf) is heerlijk om te wandelen of te fietsen. Uiteraard heb ik ook mijn ogen opengehouden voor ideetjes over de moestuin. Zoals in Vrijstad Christiania in Kopenhagen, daar vond ik diverse bakken met groenten en kruiden (en echt niet alleen maar hennepplanten).
Even ten noorden van Kopenhagen ligt het plaatsje Nærum. Daar vindt je de wereldberoemde Runde Haver, de ronde volkstuinen. Dit complex is ontworpen door tuinarchitect Sørensen in 1948. Elk tuintje is een ellips, met tussen de tuintjes een soort niemandsland dat gezamenlijk wordt onderhouden. Omdat elk perceeltje omringd is door heggen is er vanaf de grond helaas weinig te zien van wat er zoal groeit. Maar het is een oase van rust. Er is een lange wachtlijst van belangstellenden, en dat terwijl alleen inwoners van die gemeente in aanmerking komen om een tuintje te kopen.
Slakken
Even ten noorden van Kopenhagen ligt het plaatsje Nærum. Daar vindt je de wereldberoemde Runde Haver, de ronde volkstuinen. Dit complex is ontworpen door tuinarchitect Sørensen in 1948. Elk tuintje is een ellips, met tussen de tuintjes een soort niemandsland dat gezamenlijk wordt onderhouden. Omdat elk perceeltje omringd is door heggen is er vanaf de grond helaas weinig te zien van wat er zoal groeit. Maar het is een oase van rust. Er is een lange wachtlijst van belangstellenden, en dat terwijl alleen inwoners van die gemeente in aanmerking komen om een tuintje te kopen.
Eind vorig jaar had ik ook al tamelijk veel last van slakken, maar zo erg als nu had ik het nog niet meegemaakt. Wat doe je ertegen? Egels en eenden eten graag slakken, maar dat zijn nu niet bepaald dieren die je even bij de dierenwinkel haalt – los van het feit dat eendenontlasting nou ook niet echt fijn is in je tuin.
Wat kun je dan wel doen tegen slakken? De website van Makkelijke Moestuin bevat een aantal artikelen hierover. Kort gezegd:
- Maak de moestuin onaantrekkelijk voor slakken. Slakken ruiken erg goed. Als je dus planten waar slakken niet van houden zet tussen anderen planten, dan zullen de slakken hier minder snel naar toe komen. Dat zijn bijvoorbeeld munt en knoflook. Munt woekert nogal snel, maar je kunt makkelijk een paar teentjes knoflook tussen de andere planten in de grond duwen. Met als bijkomend voordeel dat je het jaar daarna lekkere knoflookbolletjes uit eigen tuin kunt oogsten.
- Lok ze weg van de planten die je wilt beschermen. Dat kan door bijvoorbeeld andere planten in de buurt te zetten die slakken heel lekker vinden. Rabarber en hosta’s bijvoorbeeld. En omdat je van rabarber toch vooral de stelen eet is het niet zo erg dat de slakken wat van het blad eten.
- Maak een barrière tegen slakken. Het eenvoudigst is om de bakken hoog te zetten. Op een balkon zul je veel minder last hebben van slakken dan direct op de grond in de tuin. Bakken op poten zijn een goede tussenvorm. Of kleine mini’s op een tafeltje of andere verhoging, liefst met een wapperend kleedje. Dat vormt een bijna onneembare hindernis voor slakken, want die moeten dan ondersteboven naar beneden en dan bij de wapperende rand weer naar boven toe. Wat ook verbazend goed werkt, maar wel tamelijk duur is, is schrikdraad. Ik heb drie grotere bakken van 120 bij 60 cm, en alle drie voorzien van slakkenschrikdraad. Ik heb al een aantal keren restanten van slakken gevonden die bleven proberen er over heen te komen, tot ze helemaal uitgedroogd waren.
- Slakken doden. Dat klinkt heel cru, maar bedenk dat er steeds minder natuurlijke vijanden van slakken zijn, en dat ze best wel nadelen hebben naast het opeten van de moestuinplantjes (denk aan het overbrengen van parasieten). En omdat slakken zo’n 600 eitjes per jaar leggen hoef je echt niet bang te zijn dat je ze uitroeit. Maar doe het wel zo snel en pijnloos mogelijk. Je kunt ze in bier of suikerwater verdrinken (zoals in een slakkenval). Of je pakt ze met een tangetje of met handschoenen aan en doet ze in een bak met bier of flink heet water. Of je doet ze in een bakje dat je in de vriezer zet. Nog een andere mogelijkheid is om ze met een scherpe schaar of tang doormidden te knippen. Hoe dan ook, als je de dode slakken ergens in je tuin deponeert is dat weer een feestmaal voor spinnen, padden en diverse kevers. Daarmee bevorder je dat er meer natuurlijke vijanden van de slak naar je tuin komen.
Een aantal jaren geleden hadden we een schildje in de tuin staan met de tekst “Verboden voor slakken. Tuin wordt dagelijks geïnspecteerd.” Helaas trekken slakken zich daar weinig van aan, waardoor de dagelijkse inspectie echt nodig is. De beste resultaten van slakken zoeken heb je als in dat in de avondschemering en/of ’s ochtends vroeg doet. Dan komen ze namelijk uit hun schuilplaatsen om op zoek te gaan naar eten. Toen ik net weer terug was van vakantie had ik zo’n 30 tot 40 slakken per keer. Dat is nu gedaald naar 10 tot 20.
Groeispurt (Oppepper 19 mei 2024)
Het gaat nu snel met de jonge plantjes. Herinneren jullie je het komkommerzaadje van vorige keer nog? Drie dagen later was het al een flinke zaailing.
Ook de courgettes groeien flink. De tomaten beginnen er ook zin in te krijgen. De bosaardbeitjes groeien heel langzaam maar gestaag door, die kunnen ook bijna naar buiten. Kortom, het is nu echt lente.
Om te voorkomen dat de plantjes bij het opkweken scheef groeien moeten de potjes elke dag 90 graden gedraaid worden. En de aarde moet goed vochtig blijven. Niet veel of moeilijk werk, maar het moet wel elke dag gebeuren. En juist in deze periode hebben we een weekje Kopenhagen gepland.
Moestuin in de vakantie
Het lijkt misschien moeilijk om op vakantie te gaan als je zelf met veel zorg een paar plantjes hebt opgekweekt. Maar over het algemeen is het geen probleem, zeker als je met het zaaien al rekening houdt met je vakantieplannen. Zorg dan dat de oogstperiode van je plantjes zoveel mogelijk buiten je vakantieperiode ligt.
Nog een paar tips:
- Nu nog niet direct van toepassing, maar later in de zomer zeker wel: oogst zoveel mogelijk van je plantjes voor je op vakantie gaat. Het is sowieso slim om vroeg en vaak te oogsten, want bij de meeste planten geldt dat hoe eerder en vaker je oogst, hoe meer blad of vruchten de plant aanmaakt. Als je de vakken leegoogst voor je op vakantie gaat kun je na de vakantie er gelijk wat anders in zetten. En als je ze niet helemaal leegoogst maar alleen zoveel mogelijk eetbaars er af haalt, dan is de kans groot dat je bij terugkomst verwelkomd wordt met een volle, vruchtdragende plant.
- Water geven. Ik gaf in de eerste aflevering van deze rubriek al aan dat ik de moestuingrond van Makkelijke Moestuin gebruik. Deze kan veel, heel veel water vasthouden. Als je maar een weekje of korter op vakantie gaat dan is het vaak genoeg om de grond door en door nat te maken. Check dan wel goed dat ook onderin de bak de grond goed vochtig is. Doordat de grond zoveel vocht opneemt zakt het water namelijk niet altijd helemaal door naar beneden. Dan lijkt het aan de bovenkant of de grond drijfnat is, maar een paar centimeter lager kan de grond dan kurkdroog zijn. In de periode dat je weg bent geeft de grond dat water af aan de plantjes. Zeker bij wat oudere planten werkt dit goed, zeker als er geen hittegolf is. Maar planten die net gezaaid zijn hebben nog niet zulke diepe wortels, die kunnen dus niet profiteren van het water dat onderin wordt vastgehouden. Die zullen dus vaker water nodig hebben. Dan kom je automatisch bij het volgende punt.
- Schakel buren of vrienden in. Veel mensen hebben toch al iemand die in de vakantie de post bij de voordeur weghaalt en de plantjes in huis water geeft. Vaak wil diegene ook de moestuin wel verzorgen, zeker als je hem of haar op het hart drukt om toch vooral te plukken en te oogsten.
Als jullie dit lezen ben ik nog bezig met de laatste dagen vakantie in Kopenhagen. Ik weet dus niet hoe de toestand in mijn moestuin is. Maar ik heb er alle vertrouwen in dat onze buren de plantjes goed hebben verzorgd.
Tijd voor de zomergroenten (Oppepper 5 mei 2024)
Eindelijk wat beter weer
Vorig jaar rond deze tijd waren de meeste plantjes in mijn moestuin al aan een flinke groeispurt begonnen. De sugarsnaps en peultjes waren al flink aan het klimmen, en de palmkool was al behoorlijk groot.
Dit jaar loopt alles een paar weken achter. En dan helpt zo’n onweersbui van afgelopen dinsdagnacht ook niet echt. Een deel van de prille plantjes is platgeslagen Hopelijk komt dit nog goed. Gelukkig hebben de Franse radijsjes, de rucola en de koriander de onweersbui wel overleefd.
Tijd voor de zomergroenten
In de periode van ruwweg half april tot eind mei kun je beginnen met zomergroenten op te kweken. Dat zijn groenten als courgette, komkommer en pompoen. En als je nu denkt: een pompoen past toch nooit in een vakje van 30 bij 30 cm, dat klopt.
Ik gebruik dan ook zaadjes van een babypompoen. Die kan wel in één zo’n vak bij een klimrek. De stengel leidt je dan door de mazen van het rek, en de pompoenen zijn klein genoeg om te kunnen blijven hangen tot ze rijp zijn. Iets dergelijks geldt ook voor de courgette en komkommer. Ook die leidt ik langs een klimrek omhoog.
Zelf opkweken…
In deze periode staat de vensterbank in mijn woonkamer vol met plantjes die opgekweekt worden. Diverse tomaten en pepertjes staan er al sinds eind maart. Daar komen nu dus de courgettes en dergelijke bij.
Als eerste stap moet je de zaadjes voorkiemen in nat keukenpapier. De zaadjes hebben namelijk een beperkte levensduur. Door ze te laten voorkiemen kun je zien welke het nog doen, en die vervolgens gebruiken.
… of kopen
Sommige plantjes zijn erg moeilijk zelf op te kweken, maar wel heel lekker. Peper, paprika en aubergine zijn zulke plantjes. Peper en paprika probeer ik ook elk jaar zelf op te kweken, met wisselend succes. Daarom koop ik in deze tijd ook altijd in de kas gekweekte plantjes. Die staan nu, samen met de zelf opgekweekte plantjes, in de vensterbank te wachten tot ze naar buiten mogen. Want pas na de ijsheiligen kun je er van uit gaan dat er ’s nachts geen nachtvorst optreedt. Daar kunnen deze plantjes namelijk absoluut niet tegen.
Na de ijsheiligen
Voor je ze buiten uitplant moet je ze afharden: gedurende een kleine week elke dag een uur langer buiten rond het middaguur. Als je ze daarna buiten uitplant moet je wel om de zes weken extra voeding geven. Deze plantjes groeien snel en gebruiken daarom ook veel. Maar als je dat doet, dan kun je ook tot in oktober heerlijke groenten oogsten.
Hoe begin je een kleine moestuin? (Oppepper 21 april 2024)
Na een paar jaar met wisselend succes aangerommeld te hebben in mijn tuin kwam ik uiteindelijk bij Makkelijke Moestuin terecht. Dat is een onderneming die is opgezet door een stel jonge, enthousiaste moestuinierders. Ze zijn niet de goedkoopste, maar ze hebben wel goed spul. Ze werken volgens het principe van “square-foot gardening”, ofwel “stoeptegeltuinieren”. De plantjes staan in vakken van 30 bij 30 cm. Makkelijke Moestuin is dus een goed beginpunt.
Waar komt de moestuin?
Een van de belangrijkste zaken bij een kleine moestuin is de hoeveelheid ruimte die je ter beschikking hebt. In een grote tuin is het geen probleem om een paar bakken te plaatsen, maar op een klein terras of een balkon is het lastiger. Want de plekken die het meest geschikt zijn voor moestuinbakken (zonnig, een beetje beschut) zijn ook vaak de plekken waar je zelf wilt zitten. Daarom is het gebruik van vakken van 30 bij 30 cm zo handig. Je kunt bakken van dat formaat meestal wel ergens kwijt, ook op een balkon, terwijl je er nog gewoon kunt zitten.
De foto’s bij dit stukje komen van de site van Makkelijke Moestuin. Op hun pagina Community -> Show je MM zie je nog veel meer verschillende mogelijkheden. Dit laat in elk geval zien dat er op een klein oppervlak toch best veel mogelijk is.
Welke bakken?
Ik zou iedereen die dit wil uitproberen aanraden om klein te beginnen. Bestel bijvoorbeeld bij Makkelijke Moestuin een paar MM mini’s (losse opvouwbare zakken van 30 bij 30 cm), of een airbak (60 bij 60 cm). Die zijn niet al te duur, en blijven jaren goed.
Een leuke bijkomstigheid van de MM mini’s is dat er aan de hoeken lusjes zitten waar je bamboestokken in kunt plaatsen. Als je de stokken aan de bovenkant aan elkaar bindt krijg je een soort open wigwam waarbinnen je planten, zoals tomaat, omhoog kunt leiden.
Je kunt natuurlijk ook kunststof bakken gebruiken die je bijvoorbeeld aan de balkonrand kunt hangen. Zorg dan wel voor voldoende afwatering (zo nodig wat extra gaatjes in de bodem maken). En neem bakken die minstens 20 cm diep zijn.
Hoe dan ook: begin klein. Mocht dan aan het eind van het jaar blijken dat moestuinieren niets voor jou is, dan heb je ook niet al te veel geïnvesteerd.
Welke grond gebruik je?
Moestuingrond is wezenlijk anders van samenstelling dan gewone tuinaarde. Een vak van 30 bij 30 cm is niet erg groot. Je oogst een vak dan ook snel leeg. En dan kan de volgende groente erin. Je oogst dus meerdere keren per jaar van een vak. Dat betekent dat je de grond behoorlijk intensief gebruikt. Je moet dan ook altijd voeding aanvullen als je geoogst hebt, voordat je de volgende groente er in zaait.
De grond moet vocht goed vasthouden (denk aan de regenbuien van de afgelopen tijd), en ook de voedingsstoffen goed bufferen. Zowel het water als de voedingsstoffen worden dan weer geleidelijk afgegeven als de plantjes er om vragen. Ik gebruik zelf, na een paar teleurstellende ervaringen met “gewone” moestuingrond van het tuincentrum, alleen nog maar de grond van Makkelijke Moestuin. Die is trouwens tegenwoordig ook te koop bij bijvoorbeeld Intratuin.
Wat ga je kweken?
Welke groenten je gaat kweken is vooral een kwestie van smaak. Makkelijke Moestuin heeft een app die je helpt bij het kweken, maar dan nog zijn er makkelijke en minder makkelijke groentes. Mijn favorieten van de makkelijke groenten:
- Radijsjes. Kun je het hele seizoen door zaaien. Ze groeien snel, dus je kunt ze snel oogsten. En er zit veel meer smaak aan dan die waterige radijsjes uit de supermarkt. Het blad is trouwens ook heerlijk in een wokschotel.
- Rucola. Ook bijna het hele jaar door te telen. Wel op tijd oogsten voor die in bloei schiet.
- Snijbiet. Groeit snel, je kunt het hele jaar bladeren er van af knippen om te eten. Maar dat betekent wel dat hij het hele jaar een vak in beslag neemt. Minder geschikt dus als je maar één MM mini hebt.
- Spinazie. Als je er steeds een paar blaadjes vanaf haalt blijft de plant nieuw blad aanmaken. Zo kun je hier lang van oogsten.
- Winterpostelein. Lekker op een boterham met kaas. Het enige aandachtspunt bij deze groente is dat je het vak moet leegoogsten als er bloemetjes komen. Als je te lang wacht met leegoogsten heeft de plant zich uitgezaaid. En dan vind je hem volgend jaar overal terug.
- Paksoi. Groeit makkelijk en is heel lekker.
- Palmkool (Cavolo Nero). Telkens de onderste bladeren er af halen. De plant groeit door, zodat hij op een palm gaat lijken. De bladeren smaken naar boerenkool. Net als snijbiet blijft hij het hele jaar in een vak staan.
- Peultjes. Groeien als een tierelier. Hoe meer en hoe jonger je de peultjes oogst, hoe meer de plant er aanmaakt. Je heb alleen wel een rek nodig waar de planten zich aan vast kunnen houden.
Hoeveel tijd kost het?
Grote klussen (zoals een tafelmodel bak in elkaar zetten, plaatsen en vullen met aarde) nemen makkelijk een halve dag in beslag. Maar als alles eenmaal staat valt het reuze mee. Ik heb zelf een tamelijk grote tuin, en heb nu zo’n 75 vakken van 30 bij 30 cm in gebruik.
Dat kost me gemiddeld een kwartier tot half uur per dag (water geven, onkruid weghalen, aarde loswoelen, oogsten, inzaaien, slakken en rupsen weghalen en dergelijke). Verhoudingsgewijs ben ik eigenlijk het meeste tijd kwijt aan het bedenken en uitvoeren van maatregelen om puberende eksters uit de moestuinbakken te houden. Die beesten vinden het veel te leuk om net opgekomen plantjes uit de bakken te trekken.
En nu?
Alle begin is moeilijk. Dat geldt voor het beginnen van een moestuin, maar zeker ook van het beginnen van een nieuwe rubriek. Ik ben benieuwd naar jullie reacties. Mocht er interesse zijn dan zouden we kunnen kijken of we zoiets als gezamenlijke inkoop kunnen doen. En mocht er hulp nodig zijn bijvoorbeeld bij het in elkaar zetten van een bak dan kan dat ook geregeld worden.